KBB hekimi olan Prof.Dr. Orhan Özturan'dan Covid-19 PCR testi için kültür alınmasının etkinliği konusunda bir öneri:
Covid-19 için yapılan testler sıklıkla kişi hasta olsa da negatif sonuçlanabilmektedir. Bunun önemli nedenlerinden biri kültür materyalin alınmasındaki teknik zorluklar ve başarısızlıklardır. Virusun en yoğun bulunabileceği nazofarenks denilen geniz bölgemizdir. Burun yoluyla nazofarenksden yani genizden kültür alınması kolay bir işlem değildir. Bu işlem sırasında hasta bir miktar acı çeker ve rahatsız olur. Ayrıca bu kültür işlemi, kültür çubuğunun sırasıyla her iki burun deliğinden genize kadar sokulması ile alınmaktadır. Her iki burun deliğini kullanarak ulaşılmak istenen yer aslında aynı bölgedir.
Birçok insanda burun içindeki kıkırdak ve kemik eğriliği nedeniyle burnunun bir tarafı, diğerinden daha dardır. Üstelik, nazal siklus denilen fizyolojik refleks nedeniyle burun boşluğundaki alt konka denilen etler dinamik bir yapıya sahiptir. Her iki taraftaki etler münavebeli olarak saatler içerisinde yavaş yavaş büyür ve küçülürler. Normalde burun tıkanıklığı hissetmemize rağmen her iki burnumuzdan geçen hava ve burnumuzun iç genişliği bahsi geçen nazal siklus sayesinde zaman içerisinde farklılıklar gösterir.
Bu iki durumu dikkate alarak kültür alınacak hastaya, başparmağının içteki yumuşak tarafı ile burun deliklerini sırasıyla hafifçe kapatarak diğer burnundan nasıl nefes aldığı daha önemlisi hangi burun deliğinden daha rahat nefes alabildiği sorulmalıdır. Genizden burun yoluyla alınacak kültür çubuğu, hastanın ifadesi ile daha rahat nefes aldığı taraftaki burun deliği yoluyla içeri sokulmalıdır. Kolaylıkla nazofarenkse ulaşıp burada kültür çubuğu biraz çevrilerek yeterli materyal güvenle ve olabildiğince acıtmadan alınabilir. Ayrıca dar olan diğer taraftan zaten aynı bölgeye ulaşma çabasıyla hastaya acı verecek ve zaten başarısızlığa aday bir kültür alma işlemi anlamsızdır.
Ağız yoluyla boğazın arka duvarından da kültür alınabilir, ancak geniz bölgesi virusların burada daha yoğun yerleşmiş olması nedeniyle teşhis için daha önemlidir.
Nazofarengeal kültür materyalinin alınmasında diğer bir önemli konu, hastanın kafasını ekstansiyona getirmeden burun ucunu sol elin başparmağı ile hafifçe yukarı doğru kaldırırken kültür çubuğunun burun tabanına paralel olarak 9-10 cm kadar ilerletilmesi ve ve nazofarenks arka duvarına temas ettirilmesidir.
Bu öneriler kabul görülerek uygulandığı taktirde PCR test sonuçlarının yeterli materyal temini sağlayarak güvenli, etkin ve hastayı en az rahatsız ederek daha doğru çıkacağı ve gerçek hastaları tespit edilebileceği kanaatindeyim.
Arz ederim.
Prof.Dr. Orhan Özturan
www.orhanozturan.com.tr
Bezmialem Vakıf Üniversitesi
